doe van huiswerkbegeleiding!

De vakantie is pas goed en wel begonnen. De vele activiteiten zijn stilgevallen, hier en daar worden misschien al plannen gemaakt voor het najaar. Misschien wel een goed moment dacht Frederik Matthijs van vzw Uilenspel om uw stadsblog in te schakelen in zijn zoektocht naar vrijwilligers.
De vzw werd opgericht op initiatief van 6 buurtbewoners, nadat er vanuit diverse hoeken gesignaleerd werd dat er een hoge nood is aan deze huistaakbegeleiding. Een enquête van gebiedsgerichte werking toonde aan dat verschillende gezinnen vragende partij zijn voor extra huistaakbegeleiding. Sinds januari 2009 worden in de sociale tuinwijk Sint-Bernadette 21 kindjes uit het eerste en tweede leerjaar geholpen bij de ontwikkeling van de voornaamste ‘schoolse’ vaardigheden: taal, rekenen en sociale vaardigheden. De nadruk wordt hierbij gelegd op het speels leren, waarbij er wordt vertrokken vanuit de interesses en vaardigheden van het kind.Bij de start van het volgend schooljaar zal de werking van Uilenspel vzw uitgebreid worden tot aan de buurt van Dampoort. Hiervoor zoekt Uilenspel een 20-tal extra vrijwilligers en werd een samenwerking opgestart met organisaties en scholen uit de buurt van Dampoort.
GB: Wat wordt van de vrijwilligers verwacht?
Frederik: De vrijwilligers gaan 1 uur per week bij een kind uit de buurt aan huis langs. Dit uur wordt telkens ingedeeld in verschillende blokken: voorlezen, knutselen, huiswerk maken, educatieve spelletjes spelen. De vrijwilligers hebben geen specifieke opleiding of voorkennis, maar hebben met elkaar gemeen dat ze graag met kindjes omgaan en een steentje willen bijdragen aan de ontwikkeling van hun eigen buurt.



GB: Wat zijn de meest voorkomende problemen?
Frederik: Vele van de gezinnen die bij ons terecht komen zijn van allochtone afkomst. De ouders spreken in vele gevallen thuis de oorspronkelijke moedertaal, en voelen zich onvoldoende zeker om hun kindjes te helpen bij schoolse taken. Bovendien zijn in vele gevallen de vriendjes ook kindjes die de oorspronkelijke taal spreken, vb. op de speelplaats zoeken kindjes met de dezelfde oorsprong elkaar spontaan op. Zo beperkt het nederlands zich enkel en alleen tot de klasmomenten.
GB: Kan een vrijwilliger zonder specifieke opleiding dan wel iets betekenen voor die kinderen?
Frederik: Zeker, het feit dat een vrijwilliger van ons alleen al Nederlands spreekt met het kind is in bepaalde gevallen al van grote waarde. Vanuit Uilenspel worden de vrijwilligers nauw begeleid en ondersteund via diverse vormingen. Uilenspel biedt een collectie educatieve spelletjes die de vrijwilligers kunnen gebruiken tijdens de begeleiding. Het gaat om educatieve spelletjes, die op een zeer losse en vooral positieve manier de Nederlandse taal aanleren. Er zijn spelletjes voor elk niveau en elke leeftijd (van 5 tot 7 jaar). Elke vrijwilliger heeft een eigen vertrouwenspersoon die de link maakt met het gezin en de school. Deze vertrouwenspersoon wordt afgevaardigd door een buurtorganisatie of buurtschool.
GB: Ik kan me inbeelden dat de vrijwilligers ook met andere problemen geconfronteerd worden.
Frederik: Een ander veel voorkomend ‘probleem’ is onze eigen schoolse cultuur, die de gezinnen helemaal niet gewoon zijn: structuur, geen vuile woorden, geen agressief gedrag… terwijl bepaalde kindjes uit een context van kansarmoede komen waarbij de ouders zelf ook veel negatieve ervaringen met de maatschappij en de school hebben. De ouders zijn terechtgekomen in een negatieve spiraal, ze zijn overal uitgesloten. De kindjes zien thuis soms agressie en vinden het dan ook normaal dat zij voor zichzelf opkomen via agressie naar andere kindjes toe. Gevolg is dat de kindjes zeer snel gestraft worden, de school uitgestuurd worden, en ook in die negatieve spiraal terechtkomen. We proberen onze vrijwilligers van bij de start duidelijk te maken dat we nooit mogen veroordelen. Een bepaald gedrag dat wij als abnormaal beschouwen moet in zijn context geplaatst worden. De vrijwilliger gaat op zoek naar wat het kind interesseert. Neem nu een kind dat geïnteresseerd is in voetbal, dan zal de vrijwilliger bij de opstart van een begeleiding eerst gewoon buiten wat gaan voetballen met het kind. Tijdens dit spel wordt al Nederlands gesproken, en kan men ook rekenspelletjes doen (vb gooi de bal 5 keer naar mij). De vrijwilliger gaat dan bijvoorbeeld op de wereldkaart kijken waar de idolen van het kind wonen, enz.. er wordt met andere woorden vertrokken vanuit de interesse en capaciteit van het kind. Sommige vrijwilligers gaan ook heel gericht te werk. We communiceren via een heen en weer schriftje met de leerkracht over de begeleiding. Soms wordt bv heel gericht geoefend op de tafels, en geeft de leerkracht ook oefeningen mee. Alles hangt af van het kind en de vrijwilliger zelf.
GB: Kan een vrijwilliger zich wel beperken tot 1 kind? Ik kan me inbeelden dat er ook andere vragen komen?
Frederik: Het is inderdaad een veel voorkomende situatie dat de broertjes en zusjes van het kind wat jaloers worden en ook aandacht vragen. We proberen dit op te vangen door aan het einde van elke uurtje een spel te spelen waarbij de broertjes en zusjes ook kunnen meedoen. Indien het gaat over een oudere broer of zus proberen we hen mee te betrekken bij de begeleiding. We tonen hen als het ware hoe je op een speelse manier kan bezig zijn met de vaardigheden. Het allerbelangrijkste daar is wel dat er niets geforceerd wordt. Een vrijwilliger moet eerst en vooral een vertrouwensband opbouwen met het gezin in kwestie. Indien dit niet meteen lukt vinden wij dat geen probleem.
GB: Is het niet gemakkelijker om de kinderen op één lokatie te verzamelen, zo kan een vrijwilliger met meerdere kinderen tegelijkertijd bezig zijn?
Frederik: Er zijn in Gent andere soorten projecten huistaakbegeleiding die een hele groep kinderen tegelijk helpen na de school. Wij hebben gekozen voor een individuele lange termijn begeleiding, waarbij we meer bezig zijn rond de ’schoolcultuur’ en de motivatie van een kind en het gezin. We vinden het buurtaspect zeer belangrijk, waarbij de vrijwilligers echt hun buren ondersteunen en zo ook elkaar leren kennen.
GB: Kunnen vrijwilligers ergens met hun ervaringen terecht?
Frederik: We zijn nu 6 maand bezig, en kwamen 2 keer samen met alle vrijwilligers, om de verschillende ervaringen met elkaar uit te wisselen. Deze intervisie wordt begeleid door ‘UIt de Marge vzw’, een vzw gespecialiseerd in vormingen rond jeugdwerk in kansarmoede. Tijdens deze uitwisselingmomenten proberen we ook een aantal algemene tips mee te geven aan onze vrijwilligers. Ook waar je de grens moet trekken over wat een gezin aan jou kan vragen. In de eerste plaats stellen we wel dat een vrijwilliger kan ingaan op andere vragen, als hij zichzelf hier goed bij voelt. We geven wel duidelijk de boodschap dat als je ingaat op 1 vraag, er waarschijnlijk vele andere volgen. Heeft een gezin bijvoorbeeld een vraag over een factuur die ze niet begrijpen, lijkt het ons evident dat de vrijwilliger hier even naar kijkt. Vraagt het gezin om ook naar familiefeest te komen, dan waarschuwen we wel sterk dat zoiets bepaalde verwachtingen kan scheppen: je wordt deel van de familie…
GB: Wat is het profiel van de vrijwilligers? Studenten pedagogie, gepensioneerde leerkrachten,…
Frederik: Het valt erg op dat de meeste vrijwilligers 30-ers zijn, meestal met een universitaire opleiding, niet noodzakelijk in een pedagogische richting. Het gaat telkens over mensen die zeer graag hun buurt willen ondersteunen en beter willen leren kennen. Een aantal mensen zijn wel maatschappelijk geschoold, of werken in de pedagogische sector, maar zeker niet de meesten. We bieden ook een aantal pedagogische vormingen, in onze stuurgroep zitten een aantal logopedisten die over specifieke thema’s een vorming geven (vb hoe leer je een kind tellen boven 10 (de brug maken).

Wie interesse heeft om bij de start van het schooljaar 2009-2010 een kindje te begeleiden kan contact opnemen met de coördinatie van Uilenspel via info@uilenspel.be. Je kan ook een kijkje nemen op de website http://www.uilenspel.be/ voor meer informatie!