We passeren er allemaal aan deze bekende poort, maar slechts enkelen van ons zijn er al binnengeweest, nogthans vlakbij en écht de moiete waard: Het Klein Begijnhof in de lange violettestraat!In 1234, kort na het Elisabeth- of Groot Begijnhof werd het Begijnhof O.-L.-Vrouw ter Hoye of Klein Begijnhof gesticht op de Groene Hoye, tussen de Hooipoort en de Vijfwindgatenpoort. De oprichting gebeurde op last van Johanna en Margaretha van Constantinopel, gravinnen van Vlaanderen. Het begijnhof verleende onderdak aan begijnen afkomstig uit de kleine verarmde adel, de burgerij en de rijkere landbouwersfamilies. Aanvankelijk hing het begijnhof af van de Sint-Jansparochie maar in het derde kwart van de 14de eeuw verwierf het volledige parochiale rechten.
Al in 1281 was het Klein Begijnhof volledig ommuurd, met uitzondering van de oostzijde waar de
Nederschelde een natuurlijke grens vormde. In het zuiden paalde het begijnhof aan de stadswal en de torens van de zogenoemde derde stadsomwalling. De hoofdtoegang bevindt zich nog altijd in de muur die het begijnhof langs de Lange Violettestraat afsluit (westzijde).
O.-L.-Vrouw ter Hoye is een typisch stadsbegijnhof. De kerk en de weide (vroeger het kerkhof) liggen centraal. Daaromheen bstaan de huizen en de conventen. Aan de noordzijde completeert een smal straatje het geheel. Het grasveld van de binnenplaats is omzoomd met koningslinden en haagbeuk en heeft een ijzeren hekwerk als afsluiting.
Een aantal gebouwen zijn het vermelden waard. De kerk van O.-L.-Vrouw ter Hoye (1658) is opgetrokken in laatrenaissancestijl en heeft een barokke voorgevel uit 1720.
De Sint-Godelievekapel, vanouds een befaamd bedevaartsoord voor oog- en keelkwalen, dateert uit 1638. In 1723 werd de noordgevel verbouwd. Het tongewelf dateert van 1750.
De H. Grafkapel werd opgetrokken in 1662 en in het begin van de jaren 1980 gerestaureerd.
In 1819 werd onder leiding van architect De Broe het neoclassicistisch poortgebouw opgetrokken, ter vervanging van het oude gebouw. Ook het voormalig groothuis uit 1738 en de vroegere infirmerie uit 1655, sterk verbouwd in 1782, zijn de moeite waard.
Ten slotte vermelden we nog de ingemetselde staties van de oorspronkelijk vijftiendelige kruisweg die op verschillende plaatsen nog duidelijk te zien zijn en die dateren van 1621. Daarnaast omvat het begijnhof negentig huizen en zeven conventen.
Tussen 1600 en 1700 werd het begijnhof volledig herbouwd. De houten huizen werden vervangen door stenen panden. Tussen 1860 en 1880 werden enkele huizen en conventen geheel of gedeeltelijk (gevel) vernieuwd.
Bij de Franse Bezetting werd het begijnhof ter Hoye met al de onroerende goederen eigendom van de Commissie der Burgerlijke Godshuizen van de stad Gent. In 1862 kocht de hertog van Arenberg het begijnhof van de Commissie, waardoor de oorspronkelijke bestemming van de stichting definitief gevrijwaard bleef. Na WO I werden alle bezittingen van de hertog van Arenberg in België onder sekwester geplaatst omdat hij een Duits staatsburger was. In 1925 kocht de pas opgerichte vzw Begijnhof O.-L.-Vrouw ter Hoye het hele complex. Sindsdien is de vzw de wettige eigenaar.
In 1988 werd een nieuwe raad van bestuur verkozen. De begijntjes zijn verdwenen, maar de kern van de raad blijft ongewijzigd: het vrijwaren van de specifieke eigenheid van het begijnhof. Die eigenheid ligt in de fysische beslotenheid binnen de stedelijke ruimte en de sereniteit en rust die afstralen op de bewoners en bezoekers.
Bij Koninklijk Besluit van 30 oktober 1963 (Belgisch Staatsblad van 12 maart 1964), werd dit begijnhof in zijn geheel beschermd als monument en als landschap. Sinds 5 december 1998 is het ook uitgeroepen tot werelderfgoed, erkend door de Unesco.
In 1990/1991 werd een overkoepelend haalbaarheidsplan met gedetailleerde raming opgemaakt voor de restauratie van het geheel. Dat plan voorziet 10 fasen. Een verantwoorde restauratie van het historisch patrimonium, gecombineerd met het voorzien van hedendaags wooncomfort, leidt tot een bewoonbaar geheel. De woningen worden in erfpacht gegeven voor 66 jaar. De restauratie startte in 1994. De vzw voorziet het einde van alle werken rond 2010.
Al in 1281 was het Klein Begijnhof volledig ommuurd, met uitzondering van de oostzijde waar de
Nederschelde een natuurlijke grens vormde. In het zuiden paalde het begijnhof aan de stadswal en de torens van de zogenoemde derde stadsomwalling. De hoofdtoegang bevindt zich nog altijd in de muur die het begijnhof langs de Lange Violettestraat afsluit (westzijde).O.-L.-Vrouw ter Hoye is een typisch stadsbegijnhof. De kerk en de weide (vroeger het kerkhof) liggen centraal. Daaromheen bstaan de huizen en de conventen. Aan de noordzijde completeert een smal straatje het geheel. Het grasveld van de binnenplaats is omzoomd met koningslinden en haagbeuk en heeft een ijzeren hekwerk als afsluiting.
Een aantal gebouwen zijn het vermelden waard. De kerk van O.-L.-Vrouw ter Hoye (1658) is opgetrokken in laatrenaissancestijl en heeft een barokke voorgevel uit 1720.
De Sint-Godelievekapel, vanouds een befaamd bedevaartsoord voor oog- en keelkwalen, dateert uit 1638. In 1723 werd de noordgevel verbouwd. Het tongewelf dateert van 1750.
De H. Grafkapel werd opgetrokken in 1662 en in het begin van de jaren 1980 gerestaureerd.
In 1819 werd onder leiding van architect De Broe het neoclassicistisch poortgebouw opgetrokken, ter vervanging van het oude gebouw. Ook het voormalig groothuis uit 1738 en de vroegere infirmerie uit 1655, sterk verbouwd in 1782, zijn de moeite waard.
Ten slotte vermelden we nog de ingemetselde staties van de oorspronkelijk vijftiendelige kruisweg die op verschillende plaatsen nog duidelijk te zien zijn en die dateren van 1621. Daarnaast omvat het begijnhof negentig huizen en zeven conventen.
Tussen 1600 en 1700 werd het begijnhof volledig herbouwd. De houten huizen werden vervangen door stenen panden. Tussen 1860 en 1880 werden enkele huizen en conventen geheel of gedeeltelijk (gevel) vernieuwd.
Bij de Franse Bezetting werd het begijnhof ter Hoye met al de onroerende goederen eigendom van de Commissie der Burgerlijke Godshuizen van de stad Gent. In 1862 kocht de hertog van Arenberg het begijnhof van de Commissie, waardoor de oorspronkelijke bestemming van de stichting definitief gevrijwaard bleef. Na WO I werden alle bezittingen van de hertog van Arenberg in België onder sekwester geplaatst omdat hij een Duits staatsburger was. In 1925 kocht de pas opgerichte vzw Begijnhof O.-L.-Vrouw ter Hoye het hele complex. Sindsdien is de vzw de wettige eigenaar.In 1988 werd een nieuwe raad van bestuur verkozen. De begijntjes zijn verdwenen, maar de kern van de raad blijft ongewijzigd: het vrijwaren van de specifieke eigenheid van het begijnhof. Die eigenheid ligt in de fysische beslotenheid binnen de stedelijke ruimte en de sereniteit en rust die afstralen op de bewoners en bezoekers.
Bij Koninklijk Besluit van 30 oktober 1963 (Belgisch Staatsblad van 12 maart 1964), werd dit begijnhof in zijn geheel beschermd als monument en als landschap. Sinds 5 december 1998 is het ook uitgeroepen tot werelderfgoed, erkend door de Unesco.
In 1990/1991 werd een overkoepelend haalbaarheidsplan met gedetailleerde raming opgemaakt voor de restauratie van het geheel. Dat plan voorziet 10 fasen. Een verantwoorde restauratie van het historisch patrimonium, gecombineerd met het voorzien van hedendaags wooncomfort, leidt tot een bewoonbaar geheel. De woningen worden in erfpacht gegeven voor 66 jaar. De restauratie startte in 1994. De vzw voorziet het einde van alle werken rond 2010.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten