dinsdag 9 december 2008

De nieuwe reinaert in 'literair gent'

Voor de geïnteresseerden in oud-nederlandsche literatuur: een deeltje over de link tussen de klassieker van Jan Frans Willems "Reinaert de Vos" en de keizervest...
Ik voorspel dat dit het minst gelezen artikel ooit wordt...
Al dan niet terecht.

Reinaert in Gent

De verbondenheid van Willems en Reinaert wordt uitdrukkelijk geïllustreerd op het Gentse Sint-Baafsplein. Daar prijkt het monument ter herinnering aan J. F.Willems (gebeeldhouwd door Isidoor De Rudder). Op de voorzijde van het voetstuk: het borstbeeld van Willems zelf; links daarvan, gericht naar de Sint-Baafskathedraal: het beeld van Reinaert de Vos.
Ook het Campo Santo, het kerkhof in Sint-Amandsberg waar talrijke vooraanstaande Gentenaars rusten, legt symbolisch het verband tussen Willems en Reinaert. Het meest opvallende monument is er het praalgraf van Jan Frans Willems, bovenop wat de Sint-Amandsheuvel wordt genoemd. Sinds dit monument er is geplaatst, spreekt men ook van de Willemsheuvel maar Willems zelf noemde deze plaats meestal bij zijn eeuwenoude naam: de Reinoutsbergh of Reinaertsheuvel.
En wie op het kerkhof langs de graven loopt, zal daar namen aantreffen waarvan Willems in zijn eerste Reinaert-editie (1834) al herinnerd had aan de Reinaert-oorsprong: uiteraard de veel voorkomende familienaam Reinaert, Reynaert (en andere spellingen) maar ook Cantaert, Coppens en Pinte, om er maar enkele te noemen.

Reintje is nog meer aanwezig in Gent. Vier drankgelegenheden met een verwante naam vindt men er: café Reinaard aan de Muidepoort, Den Vos Reynaerde aan de Vlasmarkt, De nieuwe Reinaard aan de Brusselsepoortstraat en tenslotte, op het Sint-Baafsplein, 't Vosken waar het interieur gesierd is met Reinaerttaferelen op een glasraam en op vijf glaspanelen.
Zoals vele andere Vlaamse steden, heeft ook Gent zijn Reinaertstraat (uitgevend op de Bevrijdingslaan). Gent is (“was”, moeten we even zeggen) echter de enige stad met een heuse Reinaertwijk! In 1922 bouwde de Gentsche Maatschappij voor Goedkope Woningen, langsheen de Brugsesteenweg, 294 zogenaamde “goedkope woningen” met allerlei nieuwe straten en pleintjes. Alhoewel dit complex “de Arbeiderskolonie” werd genoemd, kregen alle openbare wegen een naam uit het Reinaert-verhaal. Er waren het Malpertuus-, het Hermelinde- en het Koning Nobelplein en er waren de straten, genoemd naar Grimbert, Coppe, Isegrim, Kanteklaar en Firapeel. In 2000 werd de volledige wijk afgebroken met het oog op vernieuwing. Het renovatieproject (overigens Malpertuusproject genoemd) is inmiddels gestart. De Gentse gemeenteraad besliste al dat er opnieuw een Malpertuusplein, een Cantecleerstraat, een Grimpert-, een Firapeel- en een Hermelindepad zullen zijn.
Wie in Sint-Amandsberg door de Herlegemstraat loopt (de straat geeft uit op de Dendermondsesteenweg), zal daar twee woningen naast elkaar aantreffen met Reinaert-versieringen op de voorgevels. Op het ene herinnert een mooi Reinaert-beeld aan een vroegere bewoner die De Vos heette. Het daaropvolgende huis is versierd met een moderne, gekleurde afbeelding van Reinaert en Tybaert; rechts van de inrit is er een gedenkplaat met het opschrift “Van de oude Vos die met Tybaert jagen ging”.

Geen opmerkingen: