vroegerwastbeter (5): pomp sintlievenspoort

Op het pleintje vóór de kazerne de Hollain in de Brusselsepoortstraat staat een monumentale pomp, die door haar nationaal-militair karakter de aandacht trekt. De Gentenaars noemen haar de pomp van de kazerne of de pomp aan de St. Lievenspoort, alhoewel ze officieel «de pomp van 't Zand» heet. 't Zand was reeds van in de 13e eeuw de benaming van dit stadsdeel, nu ook de volkswijk van St-Lievenspoortstraat. Later werd het de naam van dit driehoekig pleintje.

In de Middeleeuwen stond er op dit pleintje een kruis en werd het daarom «ten Cruce» of «Aen het Kruys» geheten. Dit kruis verdween en een waterput kwam er in 1835 in de plaats. De volkswijk van Sint-Lievenspoort had zich nl. zeer snel uitgebreid. De gebouwen van de Ruiterijkazerne waren ingenomen door een pesthuis, werden omgevormd en uitgebreid. Daardoor werd een straat afgeschaft en konden de bewoners van deze volkswijk moeilijker de Schelde bereiken om zich van water te voorzien. Het Gents stadsbestuur liet dan ook een put boren wat gedaan werd door meester-metser J .B. Hosten. Het stadsbestuur wou echter meer. Het was nl. onmiddellijk na het tot stand komen van de Belgische onafhankelijkheid. Overal verrezen monumenten die het nationaal gevoel van de mensen moesten aanwakkeren.
Lodewijk Roelandt, de beroemdste architect uit die tijd, de man die de Opera ontwierp, het Gerechtshof, de krypte van het Martelarenplein te Brussel en massa 's andere gebouwen, die de grootheid van België moesten aantonen, ontwierp voor deze armzalige volksbuurt deze militaire praalpomp.
Men vindt aan drie zijden een medaillon met een leeuwenkop. Twee ervan zijn watersproeiers. Op het pomplichaam zijn harnassen, helmen en wapens afgebeeld. Midden daarvan rijst een bijlbundel op, het zinnebeeld van macht en gerechtigheid bij de Romeinen. De bijlbundel of fasces, een heel speciaal wapen, werd nl. gedragen door een speciale lijfwacht van de hoogste magistraten van het oude Rome en was het teken van hun macht en waardigheid. Op deze reusachtige bijlbundel (5,20 m. lang) staat een lauwerkrans, zinnebeeld van de overwinning, daarop een bordje met de letters S.P.Q.G. en daar nog eens bovenop een triomferende Belgische leeuw. De letters S.P.Q.G. zijn de eerste letters van de latijnse uitdrukking «Senatus Populuque Gandavensis», wat betekent «Aan de Senaat en het Volk van Gent». Staatsburgerlijker kon het niet! Het gehele monument heeft een hoogte van 9 m. Men heeft Roelandt wegens zijn al te grootse kijk wel eens van grootheidswaanzin beschuldigd.
Dit ontwerp werd op 11 mei 1836 goedgekeurd door de Gentse gemeenteraad en na een aanbesteding toegewezen aan steenkapper P. Parmentier voor de som van 9.000 (goud) frank, een mooi vermogentje in die tijd.

Bron :Gentse merkwaardigheden - Karel Haerens
Foto : Paul

(http://gent-door-de-jaren.be)